بررسی تأثیر آموزش بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای محافظت‌کننده از ذرات گرد و غبار در آموزگاران شهر اهواز

سابقه و هدف: پدیدهی گرد و غبار به دلیل ایجاد آثار نامطلوب بر سلامت، یکی از مهمترین نگرانی‌های بهداشتی است. از آنجایی که تغییر رفتار، پایه و اساس پیشگیری از مخاطرات مرتبط با سلامتی است، یکی از الگوهای قابل استفاده در سطح فردی برای تغییر رفتار محافظت کننده، الگوی اعتقاد بهداشتی است. با توجه به نقش تأثیرگذار الگوی اعتقاد بهداشتی در تغییر رفتار، مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای محافظت کننده از ذرات گرد و غبار در آموزگاران مدارس ابتدایی دخترانه‌ی شهر اهواز در سال 1392 انجام گرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی تجربی، تعداد 200 آموزگار پس از انجام پیش‌آزمون، به طور تصادفی به دو گروه آزمون (100 نفر) و کنترل (100 نفر) تقسیم شدند. پرسشنامه مطابق با سازه‌های الگوی اعتقاد بهداشتی، طراحی و پس از تأیید روایی و پایایی، طی دو مرحله (قبل و بعد از مداخله) در دو گروه تکمیل گردید. بر اساس نتایج پیشآزمون، برنامه‌ی آموزشی طراحی گردید. گروه آزمون، مداخله‌ی مورد نظر را طی 4 جلسه‌ی 90 دقیقه‌ای به صورت سخنرانی و پرسش و پاسخ دریافت نموده و در نهایت داده‌های جمع آوری شده با استفاده از آزمونهای Mann-u-whitney و ویل‌کاکسون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که پس از انجام مداخله در گروه آزمون، رتبه‌ی نمره‌ی آگاهی 44/18/58 (001/0p<)، نمره‌ی حساسیت درک شده 3/26/29 (001/0p<)، نمره‌ی شدت درک شده 4/27/31 (001/0p<)، نمره‌ی منافع درک شده 35/30 (001/0p<)، نمره‌ی خودکارآمدی درک شده 2/22/15 (001/0p<)، نمره‌ی رفتار 8/38/37 (001/0p<)، نمره‌ی موانع درک شده 7/41/18 (011/0p<) و نمره‌ی راهنما برای عمل 1/14/7 (041/0p<) به طور معناداری افزایش یافته و بیشتر از گروه کنترل بوده است. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که اجرای برنامه‌ی آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی، می‌تواند رفتارهای محافظت‌کننده از ذرات گرد و غبار را در آموزگاران ارتقا دهد.